Roszczenia osób najbliższych zmarłego w wypadku komunikacyjnym.

Mój mąż został potrącony na przejściu dla pieszych. Został przewieziony karetką do szpitala, ale ze względu na liczbę obrażeń zmarł. Do wypadku doszło z winy kierowcy auta. Po śmierci męża pozostaję w trudnej sytuacji rodzinnej i majątkowej. Czy mam prawo do jakiejkolwiek rekompensaty pieniężnej w tej sytuacji?

Powyższą kwestię reguluje art. 446 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z § 1 tego przepisu, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Koszty leczenia obejmują przede wszystkim koszty pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw itp. Z kolei granice obowiązku zwrotu kosztów pogrzebu wyznaczają koszty bezpośrednio związane z pogrzebem (w tym przewóz zwłok, nabycie trumny, zakup miejsca na cmentarzu itd.), jak również zwrot wydatków odpowiadających zwyczajom danego środowiska (np. koszt postawienia nagrobku, wydatki na wieńce i kwiaty itp.).

Zgodnie z art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Obowiązki te wynikają z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a dotyczą w szczególności praw i obowiązków małżonków oraz obowiązku alimentacyjnego najbliższych członków rodziny.

Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Z pogorszeniem sytuacji życiowej, o której mowa w w/w przepisie, mamy do czynienia wówczas, gdy śmierć bezpośrednio poszkodowanego wywołuje różnorodne następstwa, przejawiające się w uszczerbku poniesionym przez inne osoby, np. w postaci przyspieszenia choroby. Roszczenie w tym zakresie jest uzasadnione również w sytuacji śmierci osoby bliskiej, z którą związana była realizacja planów życiowych mających poprawić warunki materialne.

Wreszcie, zgodnie z art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego, sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby, wyrażający się m.in. w poczuciu bezradności życiowej, samotności i strachu przed nią na przyszłość, niekorzystnych widokach na przyszłość, pozbawieniu małżeńskiego wsparcia, a także trudności bądź wręcz braku możliwości ułożenia sobie życia po śmierci małżonka.

Roszczenia w powyższym zakresie można skierować przeciwko sprawcy wypadku drogowego, jak i zakładowi ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Autorem publikacji jest radca prawny Marcin Kluś,
specjalizujący się w sprawach cywilnych, o błędy medyczne i szkody komunikacyjne.