Temperatura powietrza w miejscu pracy i obowiązki pracodawcy

Jakie przepisy regulują sprawę temperatury powietrza, która powinna być zapewniona w miejscu pracy? Jakie obowiązki ma w tym zakresie pracodawca i jakie może ponieść konsekwencje za naruszenie wymogów z tym związanych?

O powyższym stanowi przede wszystkim Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 26 września 1997 roku. W § 30 w/w Rozporządzenia ustanowiono zasadę, że w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania), ale nie niższą niż 14°C. Wyjątek od tej zasady może być podyktowany jedynie względami technologicznymi, gdy te powodują konieczność utrzymywania w pomieszczeniu pracy temperatury niższej niż 14°C (np. w przypadku chłodni spożywczych). Jednocześnie w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C.

Mniej jasna jest sprawa z mak­sy­malną dopusz­czalną tem­pe­ra­turą w pomiesz­cze­niach pracy, nie ma bowiem w tym zakre­sie jed­no­znacz­nych i jasnych prze­pi­sów, jak to jest w przy­padku tem­pe­ra­tury mini­mal­nej. Prze­pisy nie podają jej w stop­niach Cel­sju­sza. Wyjąt­kiem jest praca pra­cow­ni­ków mło­do­cia­nych. Nie mogą oni pra­co­wać m.in. w pomiesz­cze­niach, w któ­rym tem­pe­ra­tura prze­kra­cza 30°C, a wil­got­ność względna powie­trza prze­kra­cza 65 proc.

W świetle obowiązujących przepisów, zadaniem pracodawcy jest zabezpieczenie stanowiska pracy przed niekontrolowaną emisją ciepła, a także zapewnienie wymiany powietrza. Jest on obowiązany zadbać o stan techniczny okien, świetlików, żaluzji i rolet, jak również urządzeń pozwalających na ich łatwe i bezpieczne otwieranie. Jeśli w zakładzie pracy zainstalowano klimatyzację lub wentylację, musi działać tak, aby nie powodować wyziębienia czy przegrzania pomieszczeń pracy. W czasie upałów pracodawca musi też nieodpłatnie dostarczyć pracownikom napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Jest to konieczne, jeśli temperatura powietrza przekracza 25°C (w przypadku pracowników wykonujących prace na otwartej przestrzeni) lub 28°C w pomieszczeniu (w przypadku pozostałych pracowników). Powyższe wynika z art. 232 Kodeksu pracy i Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów z dnia 28 maja 1996 roku.

W kontekście obowiązków pracodawcy w tym zakresie warto zwrócić uwagę na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 września 2001 roku, który wskazał, że odstąpienie przez pracodawcę od wykonania obowiązku zapewnienia pracownikom odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach pracy może być usprawiedliwione względami technologicznymi, a nie jego sytuacją ekonomiczną (sygn. sprawy: SA/Bk 75/01).

Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować dla osób odpowiedzialnych sankcjami wynikającymi z art. 283 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, kto będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 do 30.000 złotych.