Termin na sporządzenie uzasadnienia wyroku

Czy można złożyć pisemny wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku w dniu jego ogłoszenia, bezpośrednio w sądzie?

Tak. Zgodnie z art. 328 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, uzasadnienie wyroku sporządza się pisemnie na wniosek strony o doręczenie wyroku z uzasadnieniem zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji. Mając powyższe na uwadze należy uznać, że wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku może być złożony w dniu wydania wyroku w danej sprawie. Należy jednak pamiętać, aby zrobić to po ogłoszeniu wyroku. Zgodnie z przyjętym orzecznictwem Sądu Najwyższego, wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku złożony w dniu jego ogłoszenia, lecz przed dokonaniem ogłoszenia, jest nieskuteczny i podlega odrzuceniu.

Czy sąd ma jakiś termin na sporządzenie uzasadnienia wyroku? Jeżeli tak, to jaki i czy są od tego jakieś wyjątki?

Zgodnie z art. 329 Kodeksu postępowania cywilnego pisemne uzasadnienie wyroku (ewentualnie transkrypcję wygłoszonego uzasadnienia wyroku, którą kodeks również przewiduje) sporządza się w terminie dwutygodniowym od dnia zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, a gdy wniosek taki nie był zgłoszony – od dnia zaskarżenia wyroku lub wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Zatem termin na sporządzenie uzasadnienia wyroku wynosi zasadniczo 2 tygodnie.

Powyższy termin jest uznawany jednak za termin instrukcyjny (postulatywny), a w związku z tym jego przekroczenie nie powoduje negatywnych skutków procesowych. Podstawowym celem tego terminu jest realizacja zasady szybkości postępowania.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że funkcja terminu instrukcyjnego uległa zmianie w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. W ramach tej ustawy, przy ocenie przewlekłości postępowania sądowego, brany jest pod uwagę również termin instrukcyjny. Zatem uchybienie temu terminowi może być podstawą do złożenia skargi na przewlekłość postępowania sądowego (por. art. 2 ust. 2 tej ustawy).

W sprawie zawiłej, w razie niemożności sporządzenia pisemnego uzasadnienia w terminie, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzydzieści dni. Należy przyjąć, że sprawa jest zawiła, gdy występują w niej poważne, niecodzienne zagadnienia prawne albo też gdy jest skomplikowana pod względem stanu faktycznego. Niemożność sporządzenia uzasadnienia w terminie może wynikać także z przeciążenia sędziego pracą lub inną ważną przyczyną.

Termin wyznaczony przez prezesa sądu jest także terminem instrukcyjnym (postulowanym). Na ponowny wniosek sędziego, termin ten może być łączony z już wcześniej wyznaczonym terminem, nie może jednak w sumie przekraczać terminu ustanowionego przez ustawę. Należy również przyjąć, że np. choroba sędziego lub inna usprawiedliwiona przyczyna niemożności wykonywania przez niego obowiązków sędziowskich, pozwala na przerwanie wyznaczonego terminu w powyższym zakresie. Po ustaniu tej przyczyny biegnie on w dalszym ciągu.